Archibald MacLeish: De Nek Marmor', Nek Ormonumentar' (Not Marble Nor the Gilded Monuments)

La ino-laŭdantoj en belaj, fieraj poemoj, Nomante gravbuŝon, hararon, okulojn, Pavis ke rememoriĝos ĉiam la amataj: Mensogoj. La vortoj sonas, sed la Istri-sun-vizaĝ’ forgesiĝis. Al mortaj oreloj ne plua parol’. Gorĝ’ supla ne plu – nek la brusto ĝeniĝa aŭskulti: Ombro de pord’. Tial gloros nek genuojn, nek belpaŝon mi Dirante: vi memoriĝos ĝis kiam ne plu lipo moviĝos, spiriĝos, la fer’ Anglalingva sonoros de lang’. Mi diru: vi junis, rektaj l’ brakoj, buŝo skarlata: Mi diru: vi mortos, vin neniu memoros: Brakoj ŝanĝiĝos, vestaĵo-susur’ forgesiĝos kiel ŝua klakson’. Nek per manfort’, nek malfacila-labore Fontige l’ obstinavortaĉon pri l’ brusta ostar’ Kaj l’ rigidan linion pri viaj junpaŝo kaj spiro Kaj la baton pri l’ hast’ Korojn de nenaskituloj pri memorad’ mi konvinku. (Kio ‘as morta knabin’ krom fantom’ Aŭ voĉ’ de mortulo krom dista kaj vana aserto De sonĝa spec’.) Tial ne pri l’ senmorta virina glorec’ mi parolos. Mi diros: vi estis junaĝa kaj rekta, belhaŭta Kaj vi staris enporde, la sun’ de folioj surŝultre ‘is ombro De foli’ sur l’ harar’ – Ne pri la fama mort-ina belec’ mi parolos: Mi diros: la form’ de foli’ harareje kuŝis. Ĝis la terofin’, ĉiuj buŝoj, okuloj rompiĝis Jen! Tie ĝi!

The praisers of women in their proud and beautiful poems, Naming the grave mouth and the hair and the eyes, Boasted those they loved should be forever remembered: These were lies. The words sound but the face in the Istrian sun is forgotten. The poet speaks but to her dead ears no more. The sleek throat is gone -- and the breast that was troubled to listen: Shadow from door. Therefore I will not praise your knees nor your fine walking Telling you men shall remember your name as long As lips move or breath is spent or the iron of English Rings from a tongue. I shall say you were young, and your arms straight, and your mouth scarlett: I shall say you will die and none will remember you: Your arms change, and none remember the swish of your garments, Nor the click of your shoe. Not with my hand's strength, not with difficult labor Springing the obstinate words to the bones of your breast And the stubborn line to your young stride and the breath to your breathing And the beat to your haste Shall I prevail on the hearts of unborn men to remember. (What is a dead girl but a shadowy ghost Or a dead man's voice but a distant and vain affirmation Like dream words most) Therefore I will not speak of the undying glory of women. I will say you were young and straight and your skin fair And you stood in the door and the sun was a shadow of leaves on your shoulders And a leaf on your hair -- I will not speak of the famous beauty of dead women: I will say the shape of a leaf lay once on your hair. Till the world ends and the eyes are out and the mouths broken Look! It is there!